1. परिचय
C भाषा प्रोग्रामिङको मूलभूत सिकाइमा महत्वपूर्ण भाषा हो। त्यसमा पनिbool प्रकार, सर्त शाखा र लूप जस्ता नियन्त्रण संरचनामा अनिवार्य डेटा प्रकार हो। यस लेखमा, C भाषामाbool प्रकारको आधारभूत प्रयोग र व्यावहारिक उदाहरणहरू प्रस्तुत गरी, शुरुआतीदेखि मध्यवर्ती स्तरसम्मको समझलाई गहिरो बनाउने लक्ष्य राख्छौं।
2. bool प्रकार के हो
2.1 परिभाषा र विशेषताहरू
bool प्रकारले, सत्य（true） वा असत्य（false）को दुई मान मात्र लिन्छ। यो तर्क मान पनि भनिन्छ, र प्रोग्रामको सर्त शाखा वा दोहोर्याउने प्रक्रियाको निर्णयमा प्रयोग हुन्छ। C भाषा मा bool प्रकारलाई C99 मानकमा परिचय गराइयो। त्यसअघि को संस्करणहरूमा, पूर्णांक प्रकारलाई प्रयोग गरेर तर्क मानलाई दर्शाइन्थ्यो।
2.2 C भाषा मा bool प्रकारको परिचय
C भाषा को bool प्रकार प्रयोग गर्न, नामको हेडर फाइललाई समावेश गर्न आवश्यक छ। यो हेडर फाइल आयात गर्दा, bool, true, false कुञ्जीशब्दहरू उपलब्ध हुन्छन्।
#include <stdbool.h>
bool isProgrammingFun = true;
bool isFishTasty = false;यसरी घोषणा गरिएको bool प्रकारको चलले, true वा false मानहरू राख्न सक्छ।
3. C भाषा मा bool प्रकारको प्रयोग विधि
3.1 घोषणा र आरम्भ
bool प्रकारको भेरिएबल घोषणा गर्न, bool कुञ्जीशब्द प्रयोग गरिन्छ। र, true वा false द्वारा आरम्भ गर्नु सामान्य हो।
bool isProgrammingFun = true;
bool isFishTasty = false;उपरोक्त उदाहरणमा, isProgrammingFun मा true, isFishTasty मा false संग्रहित छन्।
3.2 bool प्रकारको आउटपुट विधि
bool प्रकारको मान आउटपुट गर्दा, C भाषामा पूर्णांकको रूपमा देखाइन्छ। true हो 1, false हो 0 रूपमा मानिने कारणले, printf फलन प्रयोग गर्दा %d प्रयोग गरिन्छ।
printf("%d", isProgrammingFun); // 1 (true) आउटपुट
printf("%d", isFishTasty); // 0 (false) आउटपुटयसरी, bool प्रकारको मान 1 र 0 को रूपमा आउटपुट हुन्छ भन्ने कुरा याद राख्नु राम्रो हुनेछ।
4. bool प्रकार र तुलना अपरेटर
4.1 मूलभूत तुलना अपरेटर
bool प्रकार प्रायः तुलना अपरेटर प्रयोग गरेर सर्त अभिव्यक्तिको परिणामको रूपमा उत्पन्न हुन्छ। प्रतिनिधि तुलना अपरेटरहरूमा >, <, == आदि छन्। यी प्रयोग गरेर सर्त अभिव्यक्ति बनाइन्छ, र यसको परिणाम true वा false हुन्छ।
printf("%d", 10 > 9); // 1 (true) आउटपुट
printf("%d", 5 == 5); // 1 (true) आउटपुट
printf("%d", 3 < 2); // 0 (false) आउटपुट4.2 व्यावहारिक उदाहरण
if कथन प्रयोग गरेर सर्त जाँचको उदाहरण हेर्नुहोस्।if कथनको सर्त अभिव्यक्ति true भएमा, त्यस ब्लकभित्रको प्रक्रिया कार्यान्वयन हुन्छ।
int x = 10;
int y = 9;
if (x > y) {
printf("x, y भन्दा ठूलो छ
");
} else {
printf("x, y भन्दा सानो वा बराबर छ
");
}यस उदाहरणमा, x ले y भन्दा ठूलो भएको कारण, “x y भन्दा ठूलो” आउटपुट हुन्छ।
5. Function माbool प्रकारको प्रयोग
5.1 फिर्ती मानको रूपमा प्रयोग
bool प्रकारले, फंक्शनको फिर्ती मानको रूपमा प्रयोग गरिन सक्छ। उदाहरणका लागि, कुनै संख्या सम हो कि होइन निर्धारण गर्ने फंक्शन बनाउँदा bool प्रकारलाई प्रयोग गरिन्छ।
#include <stdbool.h>
bool isEven(int number) {
return number % 2 == 0;
}
int main() {
printf("%d
", isEven(4)); // 1 (true) प्रदर्शित
printf("%d
", isEven(7)); // 0 (false) प्रदर्शित
return 0;
}यो फंक्शनले, आर्गुमेन्टको रूपमा दिइएको संख्या सम भएमा true (1), बिषम भएमा false (0) फिर्ता गर्छ।
5.2 प्रयोगका उदाहरणहरू
बूल प्रकारलाई, फारमको मान्यकरण वा सुरक्षा सम्बन्धी प्रक्रिया जस्ता विभिन्न परिस्थितिहरूमा प्रयोग गरिन्छ। उदाहरणका लागि, प्रयोगकर्ताको इनपुटले निश्चित शर्त पूरा गरेको छ कि छैन जाँच गर्दा bool प्रकारलाई प्रयोग गरिन्छ।
bool isValidAge(int age) {
return age >= 18;
}यो फंक्शनले, उमेर १८ वर्ष वा सोभन्दा माथि छ कि छैन निर्धारण गर्छ।
6. bool प्रकारको प्रयोग उदाहरण
6.1 मेसिन लर्निङ र कृत्रिम बौद्धिकता
बूल प्रकारलाई, मेसिन लर्निङ र कृत्रिम बौद्धिकता क्षेत्रहरूमा पनि सर्त मूल्यांकनमा प्रयोग गरिन्छ। उदाहरणका लागि, कुनै छवि बिरालोको छवि हो कि होइन निर्धारण गर्दा, बूल प्रकार प्रयोग गरिन्छ।bool प्रकारलाई, सर्तको स्थापितलाई निर्धारण गर्न प्रयोग गरिन्छ।
6.2 वास्तविक कोड उदाहरण
आवोट उमेरको निर्धारण गर्ने वास्तविक कोड उदाहरणलाई हेरौं।
int myAge = 25;
int votingAge = 18;
if (myAge >= votingAge) {
printf("मतदान गर्न पर्याप्त उमेर छ!\n");
} else {
printf("मतदान गर्न उमेर पर्याप्त छैन।\n");
}यस उदाहरणमा, myAge ले votingAge भन्दा ठूलो भएको कारण, 「आवोट गर्न पर्याप्त उमेर छ！」 प्रिन्ट हुन्छ।
7. सारांश
bool प्रकार C भाषामा सर्त शाखा र दोहोर्याउने प्रक्रिया गर्ने बेला अनिवार्य डेटा प्रकार हो। यस लेखमा, हामीले bool प्रकारको आधारभूत प्रयोग, तुलना अपरेटरहरूसँगको संयोजन, र कार्यहरूमा यसको प्रयोग विधिहरू आदि प्रस्तुत गरेका छौं। यी ज्ञानलाई प्रयोग गरेर, तपाईंले अझ जटिल कार्यक्रमहरू निर्माण गर्न सक्षम हुनुहुनेछ।
